قرارداد پرکیس (Per-Case) در واقع یک نوع قراردادی است که در دسته بندی قرارداد مشارکت مدنی قرار می گیرد. عموماً در حوزه بهداشت و درمان بسیار پر کاربرد است. طرفین این قرارداد یک شخص متخصص (مانند پزشک، دندانپزشک، روانپزشک و ...) و یک مرکز درمانی (مانند بیمارستان، درمانگاه، کلینیک، آزمایشگاه و ...) می باشند. یکی از ویژگی های اساسی این قرارداد که باعث می شود از سایر قراردادها متمایز شود، این است که متخصص مربوطه بدون اینکه به صورت استخدامی در آن مرکز درمانی مشغول به کار شود، خدمات خود را ارائه می‌دهد. در این قرارداد، حق‌الزحمه متخصص بر اساس تعداد یا نوع خدمات ارائه شده (به طور مثال تعداد ویزیت، عمل جراحی، آزمایش و...) محاسبه می شود. به عبارت ساده تر، درآمد متخصص صرفاً به عملکرد و تعداد کارهایی که در آن مرکز انجام می‌دهد وابسته است.
ماهیت حقوقی قرارداد Per-case چیست؟
قرارداد پرکیس، یک قرارداد بر پایه ماده 10 قانون مدنی است. درواقع قرارداد کار نیست و مشمول قانون کار و تأمین اجتماعی نمی‌شود. بدین ترتیب بر اساس آن، افراد می‌توانند هر قراردادی را که مخالف صریح قانون نباشد، منعقد نمایند. اما تنظیم دقیق و کامل قرارداد پرکیس بسیار مهم است تا از بروز اختلافات احتمالی در آینده جلوگیری شود و اصطلاحاً ریسک قراردادی را به حداقل برساند. برای دریافت خدمات حقوقی و مشاوره تخصصی در خصوص قرارداد خود، همین حالا با ما تماس بگیرید و از تجربه گروه وکلای ما استفاده کنید.
تفاوت اساسی آن با قرارداد استخدامی در این است که متخصص در استخدام کامل مرکز درمانی نیست: و از سوی دیگر مرکز درمانی نیز موظف به پرداخت حقوق ثابت، عیدی، سنوات و سایر مزایای قانونی کار نیست.
همچنین قرارداد پرکیس از لحاظ تکالیف قانونی نیز با قرارداد استخدامی متفاوت است. مرکز درمانی تنها موظف به اعلام درآمد پزشک به سازمان امور مالیاتی است و نیازی به ارسال لیست بیمه و پرداخت حق بیمه سهم کارفرما ندارد.
در چه مواردی می‌توان از این قرارداد استفاده کرد؟
همانطور که در بالا بدان اشاره کردیم، اصلی‌ترین کاربرد این قرارداد در حوزه پزشکی و خدمات درمانی است.
همچنین در قراردادهای مشاوران و روانشناسان، سالن های زیبایی با آرایشگران و قراردادهای کارگر و کارفرما نیز می توان از آن استفاده نمود.
یکی از ویژگی های بارز این قرارداد، قابلیت انعطاف پذیری برای طرفین است. پزشک می‌تواند در چند مرکز مختلف فعالیت کند و مرکز درمانی نیز نیازی به استخدام رسمی و پرداخت حقوق ثابت به متخصص ندارد.
مزایا و معایب قرارداد پرکیس چیست؟
این نوع قرارداد برای طرفین مزایای زیادی دارد:
1-برای متخصصان:
• انعطاف در فعالیت: هیچ مانعی برای اینکه پزشک در چندین مرکز درمانی فعالیت کند، وجود ندارد. به عبارت بهتر پزشک می‌تواند به طور همزمان با یک یا چند مرکز درمانی همکاری کند و ساعات کاری خود را مدیریت کند.
• افزایش درآمد: با توجه به عملکرد و تلاش بیشتر، امکان افزایش درآمد به طور قابل توجهی در این قرارداد برای پزشک میسر است.
• استقلال حرفه‌ای: پزشک استقلال بیشتری در تصمیم‌گیری‌ها و مدیریت زمان حرفه‌ای خود دارد.
2-برای مراکز درمانی:
• کاهش هزینه‌های ثابت: نیازی به پرداخت حقوق و مزایای ثابت نیست. همین امر باعث کاهش هزینه‌های پرسنلی می‌شود.
• بهره‌وری بالاتر: انگیزه متخصصان برای ارائه خدمات بیشتر، باعث افزایش سودآوری مرکز نیز می‌شود.
• تنوع در خدمات: امکان جذب متخصصان مختلف و ارائه خدمات متنوع‌تر به بیماران برای مرکز درمانی فراهم می‌شود.
با وجود مزایای فوق، این قراردادها معایبی را نیز در بردارند:
• ریسک مالی برای متخصص: در صورت کاهش تعداد بیماران آن کلینیک یا مرکز، درآمد متخصصان نیز بالطبع کاهش می‌یابد.
• عدم برخورداری از مزایای قانونی: متاسفانه به دلیل ویژگی های بیان شده برای این نوع قرارداد، متخصص از مزایای بیمه بیکاری، سنوات و عیدی محروم می شود.
• پیچیدگی در محاسبات: محاسبه و پرداخت حق‌الزحمه بر اساس فرمول‌های توافق شده، می‌تواند کمی پیچیده باشد.
مسئولیت اقدامات و تشخیص درمانی بر عهده کیست؟
• عموماً در قراردادهای پرکیس، مسئولیت ناشی از اقدامات و تشخیص درمانی بر عهده خود درمانگر (پزشک) است.
• بسیاری از مراکز درمانی به دلیل آنکه خود را از این مسئولیت مبرا نمایند، شرط عدم مسئولیت را قرار میدهند و بیان می دارند که تمام مسئولیت‌های درمانی بر عهده پزشک باشد.
• البته، از باب مسئولیت مدنی، بیمارستان و سایر کادر درمانی (پرستاران، دستیاران و...) نیز می‌توانند مسئول شناخته شوند به خصوص اگر خطا ناشی از نقص در تجهیزات یا اهمال مدیران باشد. در این شرایط، مسئولیت می‌تواند بین پزشک و مرکز درمانی تقسیم شود.
وضعیت بیمه درمانگر با کیست؟
در مورد وضعیت بیمه تامین اجتماعی در قراردادهای پرکیس، دیدگاه‌های متفاوتی وجود دارد.
برخی معتقدند که قراردادهای پرکیس نوعی قرارداد پیمانکاری یا مشارکت مدنی هستند و مشمول قانون کار نمی‌شوند. به همین دلیل، کارفرما (مرکز درمانی) الزامی به پرداخت حق بیمه برای پزشک ندارد.
در مقابل، برخی دیگر قرارداد پرکیس را نوعی قرارداد کار پورسانتی تلقی می کنند و بدین ترتیب معتقدند که کارفرما ملزم به پرداخت حق بیمه است.
با توجه به دیدگاه های مختلف در این خصوص، بنظر می رسد مهم ترین عامل تعیین کننده این موضوع، ماهیت همکاری در دنیای واقعی است. اگر رابطه کاری مانند کارگری و کارفرمایی باشد، ممکن است زیر مجموعه قرارداد کار تلقی شود و بیمه تامین اجتماعی به آن تعلق بگیرد، اما اگر صرفاً بر اساس مشارکت در درآمد باشد، این الزامی وجود ندارد. در نتیجه نحوه ی تنظیم قرارداد، قصد طرفین و شروط قراردادی بسیار مهم است. در صورت نیاز به راهنمایی بیشتر در زمینه تنظیم قراردادی، می‌توانید از خدمات تخصصی گروه وکلای بیان حق بهره‌مند شوید.
حق بیمه قرارداد پرکیس به چه صورت است؟
همانطور که در بالا گفته شد، در قراردادهای پرکیس اغلب حق بیمه به صورت مستقیم توسط مرکز درمانی پرداخت نمی‌شود، زیرا این نوع قرارداد معمولاً مستقل از قرارداد کار است. اما اگر قرارداد ماهیت رابطه‌ی کار و کارفرما را داشته باشد، حق بیمه طبق قوانین تامین اجتماعی محاسبه و پرداخت می‌شود. در این صورت، میزان حق بیمه بر اساس درصدی از مبلغ قرارداد یا حقوق ثابت پزشک محاسبه می‌شود.
آیا پزشک باید تعداد معینی کشیک را در قرارداد بگذراند؟
ماهیت قراردادهای پرکیس به این صورت است که بر اساس کارمزد و درصدی از درآمد حاصل از فعالیت پزشک تنظیم می‌شوند نه بر اساس حضور فیزیکی پزشک برای ساعات یا روزهای مشخص در مرکز درمانی.
با این حال، ممکن است در متن قرارداد، توافقاتی در مورد ساعات حضور یا تعداد عمل‌های جراحی (برای مثال، انجام ۱۰ عمل جراحی در هفته) ذکر شود. این موضوع کاملاً به توافق بین پزشک و مرکز درمانی بستگی دارد و باید در قرارداد به صورت واضح ذکر شود تا از بروز اختلافات بعدی بتوان جلوگیری نمود.
برخی از مقررات مربوط به کشیک، به خصوص در مورد دستیاران پزشکی، توسط وزارت بهداشت تعیین می‌شود و ممکن است پزشکان نیز ملزم به رعایت آنها باشند. این قوانین معمولاً به تعداد کشیک در ماه و ساعات حضور مربوط می‌شوند. بدین ترتیب نیاز است که حتماً در قرارداد مورد توجه قرار گیرند.
پرداخت مالیات در این قرارداد پرکیس به چه نحوی است؟
بر اساس قوانین مالیاتی ایران، پرداخت مالیات حقوق و ارسال آن به اداره مالیاتی بر عهده کارفرما (مرکز درمانی) است که این امر به عنوان مالیات تکلیفی شناخته می شود. عموماً در قرارداد های پرکیس نیز مسئولیت پرداخت مالیات بر عهده ی مراکز درمانی است. این امر موجب می شود که فرایند اداری برای پزشک ساده تر شود. همچنین با کسر مالیات در مبدا، مسئولیت پرداخت آن بر عهده ی پزشک نخواهد بود و بدین ترتیب از جرائم احتمالی نیز جلوگیری می شود. نکته ی مهم آن است که پزشک همچنان مسئولیت ارائه اظهارنامه مالیاتی سالانه را دارد و می بایست تمامی درآمدهای خود را (از جمله درآمدهای پرکیس) اعلام و مالیات نهایی را محاسبه کند. مالیات کسر شده توسط کارفرما به عنوان مالیات علی‌الحساب در اظهارنامه پزشک لحاظ می‌شود.
نتیجه‌گیری
قرارداد پرکیس یک راه‌حل مدرن و کارآمد برای همکاری‌های حرفه‌ای در حوزه بهداشت و سلامت است که مزایای زیادی برای هر دو طرف دارد. با این حال، تنظیم یک قرارداد دقیق و جامع با در نظر گرفتن تمامی جوانب حقوقی و مالی، از بروز اختلافات و مشکلات احتمالی در آینده جلوگیری می‌کند. توصیه می‌شود قبل از امضای چنین قراردادی و یا تنظیم آن، حتماً از یک مشاور حقوقی متخصص در امور قراردادها کمک بگیرید تا از تمامی حقوق و تکالیف خود به طور کامل مطلع شوید. شما می توانید از تخصص و تجربه ی وکلای ما در این زمینه استفاده نمایید. گروه وکلای بیان حق در کنار شماست.
